Austria
Austria（奧地利）
smmalu patasGaga kska Owcow ka Austria, 47 20 N, 13 20 E ka gaga na nniqan.
Kana ka knlbangan na o 83,871 sq km（hangan na o Tg114）
(knlbanga dxgal o 82,445 sq km, knlbangan qsiya o 1,426 sq km).
Kana ka sejiqun o niqan 8,711,770 hiyi.
Gaga Vienna ka pusu alang paru, jiyax 26 idas 10 ka jiyax skrayan klwaan.
Manu ka dxgal Austria ga wada sugan 38.40% ka dxgal qpahan, 47.20% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 14.40% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Alexander Van der Bellen, pnaah hngkawas2017 idas 1 jiyax 26pnrajing kmlawa klwaan.
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Ris (歷史)
smmalu patasMniq tgkingal ini baka tjiyal ka Awsiyungtikwo siida, gaga speanaq egu ciway klwaan da, brah o mniq ruwan Awsiyungtikwo klwaan ka Neilaitaniya, bukuy do maa Awtili tgkingal Konghekwo. (Mniq 21 jiyax 10 idas1918 hngkwasan dhuq 21 jiyax 9 idas 1919 hngkwasan, kana o 11 idas shangan dha 「teic-awtili 」), ni ini tduwa supu Tekwo (Hangan siida o Weyma-konghekwo). 1938 hngkawas, Nacwey-tekwo mseup da, kndadax mnhdu tgdha tjiyal ka Awtili niqan 7 hngkawas empklawa siida.
Nacwey-Tekwo bukuy ini baka tjiyal 1945 hngkwasan do, Awtili tneumal Mongjyun empklawa siida, dhuq 1955 hngkwasan do Awtili klwaan mnhdu pntasan patas siida. Bukuy Awtili tduwa pnhiyug ka klwaan dha da do, empklawa kana Awtili.
Guojyunduei suni nahari qduriq kana da, hici Awtili klwaan nii o tduwa pnhyugan klwaan dha da, sun dha tgdha paru klwaan Awtili-konghekwo. 1989 hngkwasaw, kmghak kana ka Cungceyen dha da o, 1955 hngkwasaw teumal omong, bukuy 1999 hngkwasaw teumal oyuang.
Tiri（地理）
smmalu patasAwtili nii o miniq ska Awco. Hnigan dxgal na o gqiyan gqiyan hidaw o tgququy hraan hidaw o llbu bi kiya, sktan Aerbeyssan ka gqiyan hidaw ni hunac ka Awtili, kika maa dha knklaan bi sejiqun miyah lmlug hiyi misan ka hini. Dgiyaq dxgal klwaan dha o 70%. Ddgiyaq daya ni hunac ssiyaw o tnparu tasil kana, ska o mkray tasil kana. Tgququy bi dgiyaq o Dageluokenashan, 3798 m. Hraan hidaw daya o Weyyena penti dxgal, hraan hidaw hunac ni daya dxgal Ciyowling ni Kawyuang. Yayung Duonaohe nii o muda hraan hidaw daya, kana bbaraw yayung nii o 350km. Hunac o niqan yayung Muerhe ni Derlawahe, gqiyan hidaw o niqan Yinhe ni Saerchahehe dnii… Kana karac klwaan Awtili nii o, pusu bi meuxul ni egu quyux uri, kika meuxul bi ka karac, misan o mskuy bi, rbgan o msasaw bi. Kana dxgan Awtili nii 46.7% lmiqu kana.
Pusu alang dha o mniq ssiyaw yayung Dwonawhe alang Weyeyna. Pusu paru alang dha o niqan Saersbaw, Insbruke, Krac, Inc dnii…
Kana dxgal klwaan dha o 83879
Cngc (政治）
smmalu patasMniq 15 jiyax 10 idas 2017 hngkawas, muuda quri saw Awtili seynkio(選舉) yihuei dha, Aodili Renmindang nangan kana yihuei dha sejiqun, kana tleengan ruwan yihuei o, ngalun dha 62 tleengan, snduray seynkio(選舉) tgkingal paru dang dha Awtili Serhweymincutang ngalan dha tgdha egu bi tleengan ruwan yihwey kana o 52, Awtili Cyotang kana ngalan dha 51 tleengan ruwan yihwey, Aotili Renmintang（ÖVP）o kika pusu bi paru ruwan Gwoming-yihwey dha da. NEOS- Singawtili supu Cyorungtang tgspac kiya, kana niqan maxal tleengan mniq ruwan yihwey, Bide Pierzih (Mniq prajing seynkio(選舉) siida supu Riyuiang- kghak kika Riyuisetitay da ), Tkingal texal musa ruwan yihwey tgrima ka hiya, kana o niqan mspac tleengan. Snduray o ngalan dha pnyahan pnatas 24 tleengan ka Riyuitang nii, Riyuisetitay o ini baka dhuq 4%, ungac ana kingan tleengan miniq ruwan yihwey. Mdudul Renmin-dang Kuerc (庫爾茨) supu Cyo-tang pnhiyug Reynhcngfu da!
Kana Aotili yihwey (guominyuan) tleengan dha (Kndadax 20 jiyax 11 idas 2018 hnkawas):
smmalu patas| Renmintang 61 tleengan | ( Kana ngalun kipu o 31.5% ) |
|---|---|
| Serhweymincutang 52 tleengan | ( Kana ngalun kipu o 26.9% ) |
| Cyotang 51 tleengan | ( Kana ngalun kipu o 26.0% ) |
| Singtang 10 tleengan | ( Kana ngalun kipu o 5.3% ) |
| Piercmintang 7 tleengan | ( Kana ngalun kipu o 4.4% ) |
| Wutang 2 tleengan |
Singcng-cyuhwa (行政劃區)
smmalu patasCingci(經濟)
smmalu patasMalu balay ka hbangan Awtili nii, sejiqun klwaan dha o malu bi ka kndusan dha uri. Uxay uri o emptdxgal Awtili hini o malu uri. Emptsmalu qyqaya o pusu bi niqan snluan xiluy, snluan qyqaya paru, snluan asoring(汽油), snluan ana manu samaw qyqaya ni snluan qyqaya qhuni ni snluan biyax qsiya samaw dnii… Tnbugan o, pusu tmabu dapa ni babuy. Tnhmaan o, quru bunga, sama, sqmu, masu dnii… Hbangan Awtili o, supu malu bi dha kana klwaan Omong, kingal nanaq bi ka Deguo. Tnemal Omong ka y do, asi dha mrmux Omong-Scang da!
Knklaan(文化)
smmalu patasEgu bi klaun kana sejiqun kla bi snluan Radio(曲) kana ana inu seejiq ka Awtili hini. Saw ka Haytung, Mocate, Supote, Burukena, Rawyueyhan-steraws, Syawyueyhan-steraws, Male, Swenpeke, Wepoen, Poke dnii… Uxay uri o niqan ka klaun bi sejiqun Ulisiyuey-ciya(物理學家) uri, saw ka Poercman, Syuytingke, Nacwuey-Tekwo mdudul dha Sitele, Mkla bi qmita karac baraw seejiq o, saw ka Ciyawc-fangpayerbahe (Georg von Peuerbach), Cesyuey-ciya(哲學家) Weykenstan, Susyuey-ciya (數學家) Keteer, Cingsengfensisyuey-ciya(精神分析學家), Sren(詩人) Pider -rusaykeer (Peter Rosegger) ni kla bi rmisuh seejiq o Kustafu-keringmu dnii….