Hengak laqi we, kingal klegan na hengak ga truma Knklaan phrenang, mssipo daka hengak bubu. Phrenang de, qreengun ka hengak quwaq truma.

Ttreun ka kaydang phrenang hengak laqi, knkingal we, qmeere, knseung, kmaguh. Nasi ini pntena ka kaydang, ini pntena hengak denu.

子音的特徵 smmalu patas

輔音可以依據數個發音特點加以分類:

  • 調音方法:輔音發音的機制,例如鼻音(通過鼻腔)、塞音(氣流被完全阻塞)、或是近音(近似母音)。
  • 調音部位:在聲道中氣流受到阻礙的部位及所牽涉到的發音器官,例如雙唇、齒齦、軟顎等。一個輔音有時可能牽涉不只一個發音部位,例如顎音化或喉壁化的輔音。
  • 清濁音:輔音發音時聲帶的振動模式。發濁音時,聲帶有充分振動;發清音時,聲帶完全不振動。
  • VOT(voice onset time):一輔音從除阻的一刻到聲帶開始震動,中間所經過的時間。送氣與否與VOT有關。
  • 氣流機制:通過聲道的氣流的產生機制。在大多數語言中,所有輔音都採取肺呼氣機制(pulmonic egressive),但部分語言也會使用緊喉音(ejectives)、內破音(implosives)、搭嘴音(clicks)等氣流機制不同的輔音。
  • 長度:輔音的發音中,阻塞維持的時間。例如在日語、義大利語、芬蘭語等語言中,一般輔音雙輔音(阻塞較長,或稱長輔音)代表不同的音位。在愛沙尼亞語及少數其他語言中,甚至有三種不同的輔音長度,雖然牽涉其中的發音差異較為複雜。
  • 發音時的力道:一個尚未完全確立的特點,因為目前沒有觀察到任何語言純綷以力道來區分不同輔音。

所有的輔音均能以上述的特點加以描述,例:漢語中的"t"即為"清齒齦塞音" [t](未標明氣流機制)。

有些輔音會被區分為(fortis)或(lenis),如"p/b"、"t/d",但這屬於音韻學(phonology)而非語音學(phonetics)上的區分。

Gaya na hengak laqi smmalu patas

  1. Niqan hengak msepuq ka kana kari.
  2. Hengak msepuq qntaan riyung we, [p], [t], [k], nasi uka riyung hengak msepuq ka kingal kari, niqan 2 duri peni.
  3. Hengak smerus qntaan blbale we, [s]. Nasi wano kingal hengak smerus ga truma kari, asi ka [s].
  4. To niqan 1~2 Hengak muhing so [m], [n] ka kana kari.
  5. To niqan Hengak qsiya(Liquids) kana kari, wano biciq kari ka uka.

參看 smmalu patas