São Tomé and Príncipe

Gaga kska Meycow ka Sao tome and principe, 1 00 N, 7 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 964 sq km（hangan na o Tg185） (knlbanga dxgal o 964 sq km, knlbangan qsiya o 0 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 197,541 hiyi. Gaga Sao Tome ka pusu alang paru, jiyax 12 idas 7 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Sao tome and principe ga wada sugan 50.70% ka dxgal qpahan, 28.10% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 21.20% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Evaristo Carvalho, pnaah hngkawas2016 idas 9 jiyax 3pnrajing kmlawa klwaan.

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Sngtwomeypurinsipi(聖多美普林西比 )

Sngtwomeypurinsipi mincukunghekwo(kari Putawya: República Democrática de São Tomé e Príncipe）, Cungkwo Tlu thnganan dha “Sngpu” gaga gqian hidaw Cungfey na Cineyya, ida snpuan Sngtwomeytaw, purinsipitaw ni kiyig duma cyaw, yu. Knlabang dxgal o 1001km². Yabi 90% ka sjiqan gaga mniq Sngtwomeytaw. Pusu mniq sjiqan o seejiq Patu, ida niqan ka seejiq Muratwo ni Yintu, djiyun klwaan o ida kari Putawya, Ida nCminti Putaw ka Sngtwomeypurinsipi. Ida mnhiyug jiyax 12 ida 7 hngkawas1975 micu kunghekwo ka Sngtwomeypurinsip ksun, Sngpu ga ida llbu bi knrana na klwaan Sngpu.

Ris(歷史)

Pusu sbatas :ris na Sngtwomey Purinsipi

Hngkawas 1469 bitaq hngkawas 1472 siida ga ida seejiq Putawya ka smnlay Sngtwomeypurinsipi wah! Awamiruqani（Alvaro Caminha） ga hngkawas 1493 siida, ngalang na cminti ka Sngtwomeytaw. Sndhuan na mangal ka dxgal nii. Ncmin hngkawas 1500 siida ka Purinsipitaw o ida mtna saw nii pnrajing uri. Mncmin siida ka Putawya o snqrntan na bi ka empqrinuc ni mniq kska sci 16 o pnmaa na pusu bi pusa sato eseisil klwaan ka Purinsipi. Manu ka Sngtwomey o paah hngkawas 1522 do asi sruwa klwaun Wangkwo Putawya, Purinsipitaw o paah hngkawas1573 siida prajing sruwa klwaun Wangkwo Putawya kiya.

Pukuy na kingal kbkuy do manu ka Canyey Sato ga mphing da. Dhuq kska sci 17 siida do Sngmeytwo ga wana nanaq saan msangay asu ni mangal qyqaya da. plealay Sci19 siida, kntmay 2 klgan psgalang cingci, kiya ka kafey ni keke. Dxgal ranaq dgiyaq ga ida sklaan bi dsaw gurah bpnegalang cinci nii, kiya ni niqan hbaraw bi tnqlangan（roça）ka hini. Kungs Putawya uxay uri o ini eniq hini na tndxgal o ida dhiya kana ka gaga kmbrux malu dxgal hini. Dhuq hngkawas 1908 do, manu ka Sngtwomey o omaa pusu bi hmaan keke knglangan da, keke sayang ga ida pusu bi pnegalang klwaan hini.

Tiri(地理)

File:Golf von Guinea.jpg-(titu na Sngtwomey Purinsipi)

Sngtwomey ni Purinsipi o gaga mniq Cineyyawan na Feycow. Sngtwomeytaw ga msdhiyaq 255 km ka dha sipaw Feycow, Purinsipitaw o msdhiyaq 220 km ka dha sipaw Feycow, 2 taw nii ga msdhiyaq 146 km ka dhiya, mniq Feycow o ida tg2 knciway klwaan(paru cikuh ka hiya dha ka Sesiar), 2 taw ga ida ranaq dgiyaq taw kana knlabang na o 1001km^2.

Ida rnaaw bbuyu ni qsiya ayug ka hiya, niqan egu bi bowqax dgiyaq, pusu na balay dgiyaq o saw ka dgiyaq Sngtwomey(Pico de São Tomé）niqan 2024m, Pinheiro niqan1613m, Calvário niqan 1600m, Cabumbé niqan 1403m, dgiyaq purinsipi niqan Pico do Príncipe niqan 948m ni Pico Papagaio o niqan 680m dnii. Rahuq na dgiyaq Takow hunac o (Pico Cão Grande）663m knbowqax na kiya, ida smkraya nniqan Caué ka hiya.

Rahuq kiyig na mndhiya na tawyu o paah daya dhuq hungac, ida niqan Pedras Tinhosas、Boné de Jóquei、Cabras

Isles ni mrinas chtaw na Rolas Isles dnii.

File:Tp-map.png-()

Karac mtalux smquyux, ida mtalux ni egu quyux hngkwasan. qnuyux na hngkwasan o niqan 1000~3000 ml, hunac gqian hidaw 2 taw nii ga ida mstrung 5,000 ml bgihur. By

Rahuq na Sngtwomeys do, duma na gagamniq Sngtwomeytaw ga pusu na alang o niqan Neves、Guadalupe、Trindade、 Santana ni São João dos Angolares, ida gaga Purinsipi taw ka Santo António.

Gneasug singcng(行政區劃)

Pusu sbatas: Gneasug Singcng Sngtwomey Purinsipi

Kan ka klwaan Sngtwomey Purinsipi ga ida snakan 2 Sng: Sngtwomey kingal Sng o niqan 6 Seyn, Purinsipitaw o murux kingal Sng o niqan kingalSeyn kiya. Paah jiyax 29 idas 4 hngkawas 1995 do Sng Purinsipi ga niqan cccngfu.

Cingci（經濟）

Pusu sbatas: Cingci Sngtwomey Purinsipi

Nungyey ka pusu, pusu na pnegalang o keke, tg2 do kafey, yeyc. Kungyey o ssluan Feycaw, skrtanqqhuni dnii. 2 taw ga pusu bi snalu dha qyqaya 95% o psaun eseisil klwaan. Pusu pdsun eseisilklwaan o keke(yabi kana ka nngalan 3/4 hari), qyqaya kafey, yeyc, daru qhuni cung. Ida rngaganReynhekwo saw ini bi knara klwaan uri ka klwaannii.

Ttgsa（教育）

4 hngkwasan ka yiwu ttgsa Sngtwomey Purinsipi. Quri saw ttgsa dha o ungac saan matas, ini dhqi tmgsa ka emptgsa uri, ini tuku ka patas slhayun, inipkmalu lmnglung ni kmlawa uri ka stgsa, ini spuika nniqan alang ni sklawa sapah pyasan. Situng nasapah pyasan klwaan o ini tuku ka hbangan, kiya nisuqi smtama jungc eseisil klwaan.

Cngc(政治)

Yihwey kingal Yueync ga mniq Sngtwomey Purinsipi o ida niqan 55 si, sqpah na o 4 hngkwasan, snduray na kinal pnsnegaaw kwohwey o kik idas 4 hngkawas 2014 siida, yican sayang o Jwoce.Tiawke. pnsgaagan ngtaw sic o saw bukuy nii: 12 si ka MDFM, 11si ka PCD、20 si ka MLSTP, 11 si ka ADI,1si Navo Rumo. Ida Cungtung ka mgay pqpah neyke mqpah.