Kwoci (南蘇丹國旗)

South Sudan (南蘇丹) smmalu patas

 
Kwohwey.(國徽)

Gaga kska Meycow ka South Sudan, 8 00 N, 30 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 644,329 sq km (hangan na o Tg42) Kana ka sejiqun o niqan 12,530,717 hiyi. Gaga Juba ka pusu alang paru, jiyax 9 idas 7 ka jiyax skrayan klwaan.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Salva Kiir Mayardit, pnaah hngkawas2011 idas 7 jiyax 9pnrajing kmlawa klwaan.

 
Ida nkiya nniqan lnglingay, (自然地理位置)

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Tuhunac Sudan (南蘇丹) smmalu patas

Tuhunac Sudan Konghkwo (Kari Ingkoku: Republic of South Sudan), splawa dha Tuhunac Sudan (Kari Ingkoku: South Sudan), kiya ka wa mniq tunarac daya Afrika 1 qnlhangan kcka dxral, kngkawas 2011 snpeyyah Sudan dukuricu. Sotu saya ka tu1 knbeyhing bay alang mkbrnux Juba, niqan ka keykaku dha u mpthdil wa mniq tukcka nniqan niya ka Ramsell. Babaw Tumn1 Mccbu Kcka Sudan daw, tuhunac Sudan u mniq kngkawas 1972 dhuq kngkawas 1983 mangal Cucu (dhiya nanaq qmlahang dhiya nanaq). Tumn2 Mccbu Kcka Sudan u mniq kngkawas 1983 pspuruq, dhuq kngkawas 2005 muda psdhu ppatas “Pnsdhuwan Knkana Msblayaq”, phiyu Tuhunac Sudan Cucu Seyhu. Kngkawas 2011 idas 7 diyax 14 Tuhunac Sudan Konghkwo balay bay tumal UN mi wada mqnlhangan kayying UN. Saya u qnlhangan kayying Afrika Ryeynmong, Tunarac Afrika Kongtongti uri. Kngkawas 2012 idas 7, wada pbatas Geneva Kongwey. Babaw dukuricu ka Tuhunac Sudan daw, ida niqan mchdil bay tnlayan kcka dha nanaq, kngkawas 2014 daw mniq mowic balay qnlhangan cusu (brah niya ha u ini baka qnlhangan cusu) na teyngsu u ida nanaq knbaraw bay knkana qnlhangan.

Ri-s(歷史) smmalu patas

Pusu tyawmu: Rikisi Tuhunac Sudan. smmalu patas

 
Tama Qnlhangan Tuhunac Sudan John Galang dmudul Sudan Jnmin Ptrawah Heytay dhuq kngkawas 2005 wada mrdang ka hiya.     

Kngkkawas 1820 Micrayim prading qmlahang Tudaya Sudan kiya mi pkrana dhuq Tuhunac Sudan, mniq niyi cida han u rikisi Tuhunac Sudan u ini balay btasi, kongweyn 10 th brah u thdil miyah ka sediq Niro, wada mknama balay sediq mniyah mniq hini.      

19 th puting hiti Ingkoku ka miyah qmlahang Tuhunac Sudan, kngkawas 1899 Ingkoku mi Miciayim msupu qmlahang Tuhunac Sudan. Alaw kluwanan minjoku, snlhayan snhiyan, bungka ka ini pntna, Ingkoku u ida balay smatang pspun dha ka Tunarac Sudan mi Uganda , binaw kngkawas 1947 Juba kaygi wada mnhdu pprngaw pspun ka Tuhunac Sudan mi Tudaya Sudan.

Kngkawas 1955 u wada mtdiyal ka Tuhunac mi Tudaya Sudan, Tumn1 Mccbu Kcka Sudan u wada pspuruq. Kngkawas 1972 mniq Addisababa  pbatas “Addisababa Pnsdhuwan Seyting” subway nniqan Tuhunac Sudan u niqan knbaka biyax cucu, wada mnhdu ka mccbu kcka dha.

 
Kngkawas 2012 idas 7 diyax 9, laqi tiping Tuhunac Sudan u phiyu splawa qnlhangan ka bawa dha mqaras smsung dukuricu 1 kngkawas qnlhangan.

Kngkawas 1983 soto Sudan Nimeri pkla kari knkana qnlhangan u muda Pnwaya Islam, wada ini qqaras tuhunac, tuhunac hantay heytay Sudan Jnmin Ptrawah Heytay u muda knciyuk seyhu, Tumn2 Mccbu Kcka Sudan pspuruq. Kngkawas 2005 idas 1 diyax 9,tuhunac tudaya ddha dha u pbatas “Pnsdhuwan Knkana Msblayaq” (Comprehensive Peace Agreement), mnhdu 12 kngkawas qnbsyaqan mccbu kcka dha nanaq, pnsdhuwan dha pprngaw u subway biyax cucu ka Tuhunac Sudan, kiya mi kngkawas 2011 idas 1 diyax 9 ka muda sediq qnlhangan meytaq hyo ya mpsruwa dukuricu, mntna kngkawas idas 7 diyax 9 soto Sudan pkla kari smruwa Tuhunac Sudan Konghkwo, wada mtu54 qnlhangan Agrika ka Tuhunac Sudan.    

Kngkawas 1983 soto Sudan Nimeri pkla kari knkana qnlhangan u muda Pnwaya Islam, wada ini qqaras tuhunac, tuhunac hantay heytay Sudan Jnmin Ptrawah Heytay u muda knciyuk seyhu, Tumn2 Mccbu Kcka Sudan pspuruq. Kngkawas 2005 idas 1 diyax 9,tuhunac tudaya ddha dha u pbatas “Pnsdhuwan Knkana Msblayaq” (Comprehensive Peace Agreement), mnhdu 12 kngkawas qnbsyaqan mccbu kcka dha nanaq, pnsdhuwan dha pprngaw u subway biyax cucu ka Tuhunac Sudan, kiya mi kngkawas 2011 idas 1 diyax 9 ka muda sediq qnlhangan meytaq hyo ya mpsruwa dukuricu, mntna kngkawas idas 7 diyax 9 soto Sudan pkla kari smruwa Tuhunac Sudan Konghkwo, wada mtu54 qnlhangan Agrika ka Tuhunac Sudan.                                                              Kngkawas 2013 idas 12 diyax 14, Tuhunac Sudan Konghkwo na Sudan Jnmin Ptrawah Heytay 1 pnsliyan pay u smatang muda cngpyeyn. Sarwa Kir Mayardito soto u so kusun pkla kari wada mndungus balay mipix cngpyeyn, binaw kcka mccbu u prading muda Dungan, ida dhuq saya niyi.                                                                                                Kngkawas 2014 idas 6, Amirika “Waycyaw Cngco” patas keyngkyo ciko ‘Qnlangan hwa Cusu’ pkla kngkawas 2013 qnlangan ‘Ini Baka Qnlhangan Cusu’ (Fragile States Index) tbnkuwan, Tuhunac Sudan u wada mangal 112.9 teyngsu mi wada tu1 bnkuwan.

Ti-ri (地理) smmalu patas

 
Sasing wesing na Tuhunac Sudan.

Dxral Tuhunac Sudan u to bay wa mniq peywey 10˚ na weysyeyn tuhunac (Sotu Juba u wa mniq peywey 10˚), knbeyhing dxral u msdalih 62 pinghwang km, hniwan lnlingay u mtilux qyuxan qqhuni, sspriq brunux mi rucaw dxral rumu ka pusu.    

Qnyuxan tnkawas u snpeyyah 600 dhuq 2,000 kongri, tnkawas idas 5 dhuq idas 10 ka qqyuxan, snpeyyah Uganda mi Ethiopia ddha qsiya rngecux u muda nniqan hini, wada knbeyhing mrucaw- Rucaw Sud. Niro joku sediq qalux tndxral (Nilotic people) dmka phuma pnwalang mi dmka tmabu, qqpahan pnwalang u bunga qhuni, trabus, bunga, brisan, Cuma, lhngay, payay, sukay, ssukay mi ssama ka pusu, qqpahan tmabu pa dapa ka pusu balay, alaw nniqan hini u tikuh nina ka qqhuni, kiya u niqan dmka kngkawas ka kndnguwan, ida ini pndungus mniq hini tblayaq mkrana mdakil hini ka rngedi caycay.       Rucaw Sud ka pusu bay mhuriq dxral Afrika uri, qqmuyux cida, knpruwan rucaw niyi  u dhuq hmrinas 51,800 pinghwang km, ssiyaw alang hiya u dmuwi umiya tminun hutaw, tnayi mniq babaw hutaw tnqcurux, wada muda sunca hutongsu nniqan tnqcurux. Kiya uri u, kawas kawas Yayung Bhuway Niro ka wada phrinas, quri so alang mkngahu phrinas tmabu ddapa pndungus sspriq bbhngil u pusu balay niya uri. Kcka dxral tndxral u niqan Tuhunac Qnlhangan Kongweyn, Badingiro Qnlhangan Kongweyn, Poma Qnlhangan Kongweyn.      

Kngkkarac (氣候)  smmalu patas

Kngkkarac dha u mtilux kndnuwan kngkkarac ka pusu niya, tnkawas knpriyux srwasaw mi rbawan mi krpuhan mi misan pa ini ptura balay. Kngkawas idas 5 dhuq idas 10 ka kngkkarac qqyuxan.

 
Tu1 soto Tuhunac Sudan Sarwa Kir Mayardito.

Ceng-c(政治) smmalu patas

Pusu tyawmu: Biyax sediq Tuhunac Sudan.    smmalu patas

 
Seyji Pantu Tuhunac Sudan.

Kngkawas 2011 idas 7 diyax 7, puda rinji keyngpo, sndhu pnwaya soto seyhu. Saya (Tu1) soto ka Sarwa Kir Mayardito, mniq kngkawas 2011 idas 7 diyax 9 psdhu phiyu, iyax diyax qpahun u 5 kngkawas. Tuhunac Sudan u muda turu biyax pnsnakan mi 2 pnwaya ying, singcng, ripoing mi suhwa dukuricu. Tuhunac Sudan Kwohuy (Tubaraw Giying mi Tuhunac Giying) ka Qnlhangan Phiyu Waya Ciko.

Spuda “Pnsdhuwan Knkana Msblayaq”, Suhwa Ciko ka Knbaraw Hoying, Sangsu Hoying, Tubaraw Hoying mi duma hoying pnssliyan. Knbaraw Hoying u yingcyo, huku yingcyo mi 5 hwakwan ka pnssli, kana dha u pnusa hangan soto kana.

 
Spuda kngkawas kngkawas 2011 sediq qnlhangan muda meytaq hyo wada dukuricu ka Tuhunac Sudan.

Spuda “Keyngpo Tuhunac Sudan Konghkwo”, soto ka qnlhangan weynso, huku soto ka qnlhangan yobi weynso mi huku weynso, kngkawas 2020 idas 2 phiyu ryeynho seyhu knkana 5 hiyi huku soto. Wada dukuricu ka Tuhunac Sudan daw, Macar ka phyuwan tu1 huku soto, dhuq kngkawas 2013 idas 7 cida wada plixan soto Kir. Mniq Tuhunac Sudan Konghkwo psbalay pnstocu syeynting (ARCSS) u mniq kngkawas 2015 idas 8 mnhdu pbatas daw, ryeynpang seyhu ka wada phiyu ‘Tuhunac Sudan tu1 huku soto’ na burah qqpahun.

Hiya u mniq kngkawas 2013 idas 12 dmudul cyunsu cngpyeyn, smatang pspaux Tuhunac Sudan soto Saewa Kir Mayardito ka pusu niya seyhu. Lmutuc mccbu kcka ka ddha dha, dhuq kngkawas 2014 cida u wada hmrinas knhbrawan hiyi sediq ka wada mrdang.

Kngkawas 2016, Macar u brinah qnlhangan muru “Pnsdhuwan Tuhunac Sudan Msblayaq”, kngkawas 2016 idas 4 pndhu phyuwan ‘Tuhunac Sudan Minjoku Dantay Kwotu Seyhu’ tu1 huku soto, kndadax phyuwan prading muda ka diyax qpahun. Kngkawas 2016 idas 7, dmkuh Macar na heytay mi dmkuh Kir na heytay u mniq Sotu Juba muda mccbu, ya bay niqan 300 hiyi sediq ka wada mrdang. Babaw niya daw ini balay tbrinah Juba ka Macar, idas 7 diyax 25 Kir u wada pkla kari soto ring, pkla kari ptalax qpahun tu1 huku soto ka Macar.

Kngkawas 2018 idas 9, Macar mi Kir u mntxal pbatas Psblayaq Pnsdhuwan Dungan. Kngkawas 2018 idas 10 diyax 31, Macar u mlatac Juba 2 kngkawas pa mn1 tbrinah miyah Juba, miyah tumal soto dmudul kingal pnsdhuwan. Hiti balay mniq 1 kngkawas daw wada mn1 phyuwan huku soto dungan.

Cngtang (政黨) smmalu patas

Saya u niqan 10 cngtang ka Tuhunac Sudan, psnakan niqan Sudan Jnmin Ptrawah Undo (SPLM),    Cweynkwo Tahuy Tang (NCP), Sudan Afrika Ryeynmong (SANU), Twancyey Mincu Cnsyeyn (UDF), Sudan Afrika Tang Tu1 Ryeynmong (USAP 1), Sudan Afrika Tang Tu2 Ryeynmong (USAP 2), Twancyey Mincu Cngcyo Cnsyeyn (UDSF), Tuhunac Sudan Mincu Rwentan (SSDF), Sudan Jnmin Ptrawah Undo Mincu Pyeynko Pay (SPLM-DC), Tuhunac Sudan Kyosanto (CPSS).

Sudan Jnmin Ptrawah Undo (SPLM) ka cucngtang.

Tuhunac Sudan Ptrawah Undo (SSLA) ka kcka qnhlangan knbeyhing bay hantay paypyey.

Kwohuy (國會) smmalu patas

Tuhunac Sudan kwohuy ka Tuhunac Sudan qnlhangan smmalu waya cikwan. Tuhunac Sudan kwohuy u muda pnwaya 2 ying, spuda co iyingkay mi kokomin gikay pnsliyan niya. Gikay saya u kokomin gikay mi co yingkay u mnniq kngkawas 2011 idas 8 pnhiyu. Kokomin gikay knkana u 332 hiyi giying, iyax diyax qpahun u 4 kngkawas, gicyo saya ka Manas Maykuko Rundiayr. Co yingkay knkana u 50 hiyi giying, iyax diyax qpahun u 4 kngkawas, gicyo saya ka Yoseyhu Por Cyeyn.                

Cyun-su (軍事) smmalu patas

Pusu tyawmu: Tuhunac Sudan Jnmin Ptrawah Heytay mi Tuhunac Sudan Biyax Ucwang.                    smmalu patas

Sudan Jinmin Ptrawah Heytay- Tuhunac Sudan Kwohwang Heytay u Tuhunac Sudan Konghkwo na Biyax Ucwang; spuda pnsliyan Heytay Ucilung, Heytay Dxral, Heytay Karac Baraw. Knhbrawan hiyi heytay saya u 210,000. Snpeyyah kngkawas 2017 snpeyyah Sudan Jnmin Ptrawah Heytay muda snbarah mku Dungan. Saya u wisu snturung mccbu ka kcka dha nanaq, tuhuy Tuhunac Sudan huku soto brah Riko Macar dmudul ka Sudan Jnmin Ptrawah Heytay hantay pay tuhuy Tuhunac Sudan Ptrawah Undo nniqan dha nanaq muda mccbu.                                      

Sing-ceng cyu-hwa (行政區劃) smmalu patas

Pusu tyawmu: Tuhunac Sudan sngcng cyuhwa.    smmalu patas

Tuhunac Sudan Konghkwo hana rading balay u snpeyyah pnsliyan 10 Co (state). Kngkawas 2015 idas 12 diyax 24, Tuhunac Sudan soto Kir ka pkla kari knkana qnlhangan knpriyux pntyusan 28 Co. Kngkawas 2017 idas 1 diyax 14, soto Kir pkla kari pkranan 32 ka Co. Kngkawas 2020 idas 2 diyax 22, spuda qnhduwan mccbu kcka Tuhunac Sudan nanaq na Pnrngawan Patas Msblayaq Pnsdhuwan wada tbrnahan hana pnrdingan cida ka 10 Co, malan ka Pipor singcngcyu, Ruwong sngcngcyu kiya mi niqan tukubeycu na ka dxran nniqan Abuyeyi.

Splawa Co/Singcngcyu   Sohu Singcng cangkwan   Knhbrawan hiyi sediq

(Kngkawas 2010)              2010年)

Knbeyhing dxral

(km²)

Miti knhbrawan hiyi sediq

(/km²)

Tacyu     
  Tuiwil cutaw Co Yeynbiaw Alfred Futiyu 658,863 79,342.66 8.30 Cutaw Tacyu
  Tiwil Yayung Cyacaro Co Wau Sarah Cleto Rial 358,692 91,075.95 3.94 CyacaroYayung Tacyu
  Warabu Co                Kwacyok Bona Panek Biar 1,044,217 45,567.24 22.92 CyacaroYayung Tacyu
  SangnuroCo Malakaro 1,013,629 77,283.42 13.12 Tubeyhing Baraw Niro Tacyu
  TwancyeyCo Pantiu Joseph Monytuil 399,105 Ini psdhuwina Ini psdhuwi na Tubeyhing Baraw Niro Tacyu  
  Ruwong singcngcyu Pariyang William Chol Awolich 246,360 Ini psdhuwi na Ini psdhuwi na Tubeyhing Baraw Niro Tacyu
  Tudaya Yayung Cyacaro Co Awir Tong Aken Ngor 820,834 30,543.30 26.87 CyacaroYayung Tacyu   
  Langu Qsiya Co Runbek Makur Kulang 782,504 43,595.08 17.95 CyacaroYayung Tacyu
  CyongrayCo Por Denay Jock Chagor 1,228,824 80,926.00 Ini psdhuwi na Tubeyhing Baraw Niro Tacyu     
  Tunarac Cutaw Co   Torit Louis Lobong Lojore 962,719 73,472.01 13.10 Cutaw Tacyu  
  Tukcka Cutaw Co Juba Emmanuel Adil Anthony 1,193,130 43,033.00 27.73 Cutaw Tacyu  
  Dxral Nniqan Abuyeyi Abuyeyi Kuol Deim Kuol 124,390 10,546.00 Ini psdhuwi na CyacaroYayung Tacyu  
  Pipo Singcngcyu Pipor Joshua Konyi 214,676 41,962.00 Ini psdhuwi na Tubeyhing Baraw Niro Tacyu     

Sotu (首都) smmalu patas

Alaw sotu Juba saya u ini ttuku ka lxanan ssmluwan mi, seyhu u mniq kngkawas 2011 idas 2 spuda pnrngawan kari, smatang mniq quri lxanan ssmluwan niqan mndungus bay ka burah alang mkbrnux, kiya ka ngalun burah sotu. Mprngaw kari seyhu u mniq kngkawas 2011 idas 7 pkla wisu lmlung ya musa mndungus ngalan sotu ka Lansier, alaw Lansier u wa mniq Langu Sng, msdalih ayus Tukcka Cutaw Sng mi Tunarac Cutaw Sng mi Cyongray Sng, mniq quri nniqan lnlingay u msdalih tukcka nniqan tukcka qnlhangan.

Pusu alang mkbrnux (主要城鎮) smmalu patas

Pusu tyawmu: Tuhunac Sudan alang mkbrnux ryeypyaw.

 
Tuhunac Sudan pusu alang mkbrnux pnsnakan juga bnatas.
  1. Juba- 372,410
  2. Yeyi-185,000
  3. Wau-151,320
  4. Malakar-139,450
  5. Nimuray-45,000
  6. Kokoriyaro-44,600
  7. Yeynpio-40,400
  8. Runbek-32,100
  9. Runk-26,850
  10. Por-26,800

Way-cyaw (外交) smmalu patas

Pusu tyawmu: Tuhunac Sudan bnkuwan ndanan cyeyncyaw.          

 
Smruwa Tuhunac Sudan ka dukuricu qnlhangan saya.(黃)Tuhunac Sudan (綠)Smruwa Tuhunac Sudan na qnlhangan

Phiyu qnlhangan ka Tuhunac Suda daw, wada ini biyaw smruwa Tuhunac Sudan kana ka qnlhangan qnlangan. Afrika Ryeynmong uri u smruwa tu54 qnlhangan cngweynkwo ka Tuhunac Sudan.

  •  
    Nniqan Tuhunac Sudan mniq Afrika Ryeynmong ri.
     Amirika, Cyoka Jnmin Konghkwo, Ijiputo, Nihong, Hangkoku, Ingkoku, France mi Russia skkingal smruwa dukuricu qnlhangan ka Tuhunac Sudan. Kcka niya Cyoka Jnmin Konghkwo u spuda treybi qnlhangan (Kiya ka Cyokoku Congyang Treybiday) spuda knkana qnlhangan pqqita qnlhangan dha smsung psdhu phiyu qnlhangan, kiya mi smkaul weyho butay musa qnlhangan dha dmayaw qnlhangan qpahun qmlahang. 
  • Sudan u wada pkla kari smruwa Tuhunac Sudan ka dukuricu qnlhangan, binaw saya u ida niqan pprngawan dha quri uuda gasoring ka Tuhunac Sudan, binaw snbalay gasoring mi cuko qqpahun u pusu balay u spuda Sudan tudaya ka seykining, so kiya gasoring cuweyn mi muda psasu qqpahun ka pusu balay pprngaun ddha qnlhangan niyi.
  • Cyoka Jnmin Konghkwo mi Amirika u kndadax kngkawas 2011 prading, snquri Tuhunac Sudan muda dmayaw smmalu lxanan smlun mi kyoiku sdayaw cngco.

Tuhunac Sudan saya ka UN, Afrika Ryeynmong mi Tunarac mi Tuhunac Afrika Kongtong Sucang cngweyn uri, kiya mi smatang tumal Ta Ingkwosyey, Tunarac Afrika Kongtongti, Pnsliyan Kwoci Hwopi Cicin mi Qnlangan Ginghang Citwan. Mniq kngkawas 2011 idas 11 diyax 25, Tuhunac Sudan u tumal Tunarac Afrika Seyhu quri pkrana pnsliyan.

Cing-ci (經濟) smmalu patas

 
Pnsnakan Gasoring Tuhunac Sudan.

Gasoring knriyan Tuhunac Sudan u ini pkdaha cida ka Sudan na knkana pniyah gasoring na 85%,  gasoring ka Tuhunac Sudan pusu balay pnyahan keyjay dha. Ssalu lxanan smluwan Tuhunac Sudan u mowic balay, kiya ka mqrinuc bay qnlhangan knkana qnlangan uri.

Syakay (社會) smmalu patas

 
Pnsltudan alang Tuhunac Sudan.

Knhbrawan hiyi sediq (人口) smmalu patas

Tuhunac Sudan Konghkwo pa sediq qarux ka pusu balay, snhiyan dha u Hwanringrun ka hbaraw niya, ini khbaraw ka smluhay Kiristo burah kyokay, Teyskyo, Koputo kyopay mi Islam kyo, ini pntna pusu snlhayan dha ka Sudan Konghkwo. Kluwanan minjoku mi ini pntna slhayan snhiyan ka pusu balay wada mkdha ka Sudan. Minjoku u sediq Tingka ka hbaraw balay, kiya mi thiti knhbrawan hiyi ka sediq Nur.

Kari (語言) smmalu patas

Cbiyaw han u dxral qnlhangan Ingkoku han, alaw wada dndulan Ingkoku, dmuwi balay kari Ingkoku, kiya ka kari sduwi kari seyhu Tuhunac Sudan uri. Kari Arabia mi kari knkingal minjoku u srngaw dha balay uri.

Snlhayan snhiyan (宗教) smmalu patas

Pusu tyawmu: Tuhunac Sudan Islam kyo mi Kiristo kyo. smmalu patas

Tuhunac Sudan pusu balay snlhayan dha snhiyan ka Kiristo kyo mi Hwanringrun, ini pntna pusu snlhayan snhiyan dha Sudan ka Islam kyo.

Kngkawas 1956 ka brah muda smpu knhbrawan hiyi sediq cida, Sudan hbaraw bay snlhayan dha ka Kiristo kyo mi Islam kyo, kiya u thiti niya ka Tuhunac Sudan na snlhayan snhiyan u kiya ka knkana pnsltudan snhiyan Sediq Tnpusu dha, kcka niya u to bay muru pnsltudan snhiyan cbiyaw. Tuhunac Sudan u to bay muru nanaq snhiyan pnsltudan Sediq Tnpusu Hwanringrun (Splawa dha Niqn utux ka Kana Ana Manu Run). Spuda patas “Qnlangan Kiristo Kyo Payko Cweynsu”, kndadax kngkawas 1995 prading Teyngskyo ka Sudan knbeyhing bay kiristo kyo, pusu bay wisu mniq Tuhunac Sudan ka 270 knbkiyan hiyi sinjya.

Sinjya Roma Teyngskyo ka soto Tuhunac Sudan Kir, hiya u mniq Juba pkla kari dukuricu rmngaw, Tuhunac Sudan u snbeyhing qmita mtrawah snhiyan niya qnlhangan.

Ttgsa(教育) smmalu patas

Thunac Sudan saya u muda ‘8+4+4’ pnwaya yiwu kyoiku, kiya ka 8 kngkawas ka pyasan tutiping, 4 kngkawas ka pyasan tukcka mi 4 kngkawas ka pyasan tubeyhing kyoiku. Kari kyoiku pa ini pntna dmuwi kari Arabia ka Sudan, Tuhunac Sudan u skari kari Ingkoku ka pusu. So kiya u, Tuhunac Sudan saya snturung mptusa kari Ingkoku mi ngalun pusu kari ka kari Ingkoku seymung cisu mptusa u ini balay mttuku.

Ppanan rulu (交通) smmalu patas

Qmnita: Ppanan mi mphaqun kisya Tuhunac Sudan.    smmalu patas

 
Kisya wisu mquri musa Wau.

Juba Ppanan Skoki ka kcka qnlhangan mtbiyax bay qqpahun mi mndungus bay ppanan skoki, kiya mi niqan ou mdhu bay skyanan dha kwoci hangsyeyn lmutuc Kanpala, Nayrobi, Kayro, Yadsyabeba mi Kotumu.

Elu dha pa alaw mccbu kcka dha nanaq kiya ka wada hidoyi balay mnaqah. Quri so ppanan kisya, kcka qnlhangan u niqan 248km ka durin elu kisya snpeyyah Sudan tuhunac tnayus lmutuc dhuq Tuhunac Sudan tu2 knbeyhing alang mkbrnux Wau. Quri so pkranan hiti, Tuhunac Sudan u wisu smatang pltudun dhuq sotu Juba mi ssiyaw qnlhangan Uganda mi Kenya ka ppanan kisya na ami kisya.

Pnyahan pnatas (參考資料) smmalu patas