Flag of Sri Lanka
Flag of Sri Lanka-Kwoci Srilanka(斯里蘭卡國旗)

Sri Lanka(斯里蘭卡) smmalu patas

 
File:Emblem of Sri Lanka.svg-Kwohwey.(國徽)

Gaga kska Yacow ka Sri lanka, 7 00 N, 81 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 65,610 sq km(hangan na o Tg122) (knlbanga dxgal o 64,630 sq km, knlbangan qsiya o 980 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 22.235 million hiyi. Gaga Colombo ka pusu alang paru, jiyax 4 idas 2 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Sri lanka ga wada sugan 43.50% ka dxgal qpahan, 29.40% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 27.10% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Maithripala Sirisena, pnaah hngkawas2015 idas 1 jiyax 9pnrajing kmlawa klwaan.

 
File:Sri Lanka (orthographic projection).svg-Ida nkiya nniqan lnglingay.(自然地理位置)

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

Sri Lanka(斯里蘭卡) smmalu patas

Srilanka Mincu Syakay Cuyi Konghkwo (Kari Sngkaro: ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය; kari Tanmiar: இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு; kari Ingkoku: Democratic Socialist Republic of Sri Lanka), splawa dha Srilanka (Kari Sngkaro: ශ්‍රී ලංකාව; kari Tanmiar: இலங்கை; kari Ingkoku: Sri Lanka). Srilanka u pnwaya murux 1 konghkwo, quri so seyji sotu u wa mniq Sricyayawatnaburakoto (slxan splawa ‘Koto’),  kiya mi keyjay sotu u wa mniq Korungpo.    

Hangan(名稱) smmalu patas

  • Hangan kari Hwan cbiyaw Srilanka ka Simhalauipa, dungus niya u ‘Sediq Mptusa Rayung’, dhuq saya kari Cyokoku Telu lmawa Srilanka pa pusu balay ka ‘Sediq Sngkaro’, kari dha ka splawa dha ‘Kari Sngkaro’.   
  • Kari rudan cbiyaw Arapo u Sirandib, Songtay sbrahan hnang niya u ‘Silan細蘭’ Mingtay u splawa dha ‘Silan錫蘭’.  
  • Mniq kcka prpatas Bukyo pa, cbiyaw u splawa dha ‘Tanah dong sara’ ka Srilanka
  •  Kngkawas 1815 prading ngalan dxral qlhangan hwangcya mi Ingkoku ka qmlahang, mndungus bay hangan u splawa ‘Ceylon’, brahan kari Cyokoku Telu daw ‘Silan.
  • Kngkawas 1972 cida malix pnwaya bukung ka Silan, knpriyux hangan ‘Srilanka Konghkwo’.
  • Kngkawas 2011 cida seyhu Srilanka u pkla kari ‘Silan錫蘭’ ka pryuxun dha tmhangan ‘Srilanka’.    

Ri-s(歷史) smmalu patas

 Hayi qmita rikisi Srilanka.    

Kutyeyn, rikiri cong th. smmalu patas

  • Brah kongweyn 5 th cida, sediq Sngkaro u kndadax India thdil dhuq Srilanka.
  • Brah kongweyn kngkawas 247 cida, Idia Kongcwey Wangcaw na bukung Ayu smkaul laqi niya miyax taw hini, snpeyyah hiya cidasediq Sngkaro u malix Poromnkyo mi knpriyux smluhay Bukyo da.                                                                                                                  
  • Kndadax kongweyn 5 th dhuq 16 th, Sngkaro wangkwo mi Tanmiar wangkwo ddha dha u ini sangay mccbu, dhuq kngkawas 1521 Budoya asutuy mniq quri msdalih Korungpo mtmay hiya.     

Qnhangan qnlhangan icil cida (殖民時期)  smmalu patas

  • Kngkawas 1656 idas 5 diyax 12, heytay Netherlands u kmrmux cnbu mangal Korungpo.    
  • Kngkawas 1796 idas 2 diyax 15, heytay Ingkoku u kmrmux mangal Korungpo, mnhdu ka qnlhangan sediq Netherlands.  
  • Kngkawas 1802, Ingkoku mi Fransi ddha qnlhangan niyi pa muda psdhu pbatas Patas Pnsdhuwan Yamyeyn, wada mndungus bay ngalan dxral qnlhangan Ingkoku ka Srilanka.  

 Msdalih jidayi saya近現代   smmalu patas

  • Kngkawas 1948 idas 2 diyax 4,  wada pusa kari ka Srilanka balay bay snpeyyah Ingkoku dukuricu, wada mnniqan dxral dhiya qmlahang dhiya nanaq Ta Ingkwosyey, smdhu hangan Silan錫蘭.
  • Kngkawas 1972 idas 5 diyax 22, knpriyux hangan qnlhangan Srilanka Konghkwo
  • Kngkawas 1978 idas 8 diyax 16, smdhu pkla burah keyngpo, knpriyux hangan qnlhangan Srilanka Mincu Syakay Cuyi Konghkwo.
Mnccbu kcka qnlhangan ka Srilanka斯里蘭卡內戰 smmalu patas

Pusu tyawmu: Mnccbu kcka qnlhangan ka Srilanka

Kngkawas 1983, spuda sediq Tanmiar mssli ka Pnsliyan Pahung Tora smatang dukuricu phiyu qnlhangan dha nanaq, mniq dndulan Burapakalan mcbu heytay seyhu, pspuruq mccbu kcka qnlhangan ka Srilanka, India u smkaul heytay dmayaw seyhu dha mdakar Pnsliyan Pahung Tora mi cnbu dhiya, kiya mi pkixun psdhu ppatas mnhdu mccbu. Kiya mi wada mlatac kngkawas 1990 ka heytay India daw, smrading mtutuy mcbu Dungan ka Pnssliyan Tanah Tora, mniq Cyahuna Pantaw phiyu ‘Tanmiar Cngcweyn’.    

Mniq kngkawas 2002 idas 2, ddha dha u mniq Stkearmo psdhu mddahur pbatas kingal mnhdu ana dhuq knuwan mnhdu mccbu, kiya u ddha dha mniq mnhdu niyi u 6 kngkawas mnuda 8 pprngaw kari, ida ini dhuq ppangal kari, hiti balay daw Patas Pnsdhuwan Mnhdu Mccbu Ana Knuwan pa mntna so niqan ka hangan mi mnhuqil ka bnatas.  

Kngkawas 2006 idas 7 prading, seyhu Srilanka u prading mquri dxral qnlhangan Pnsliyan Pahung Tora muda knbeyhing bay mccbu, kngkawas 2009 idas 1, dxral pusu nniqan Pnsliyan Pahung Tora Cilinoci u wada dha ngalan. Idas 5 daw wada smruwa ini baka ka Pnsliyan Pahung Tora, wada buwan puniq mhuqil ka Burapakalan, mnhdu ka mccbu kcka Srilanka.

Ti-ri(地理) smmalu patas

Hniwan Srilanka taw u mntna bay nasi,  mntna  bay biyuq doriq uri, so kiya u niqan ‘Biyuq Doriq Ucilung India’ sunca dha lmawa uri. Wa mniq kcka ucilung India ka knkana tawyu niyi, tunarac daya ka Mongcyarawan; tukcka mi tuhunac ka tubaraw brnux, ou bay lmiqu, tudaya mi mkngahu   ucilung ka brnux dxral; niqan dudux dwiyaq Adam.  

Tudaya Srilanka pa  mnmtilux sspriq brnux knkkarac, tuhunac umnmtilux qyuxan qqhuni Knkkarac, tnkawas u kntlxan balay; tuiwil tnkawas qnyuxan qsiya u 2000-3000 hawmi,

tunarac daya u kndnguwan balay, tnkawas qnyuxan qsiya u ya bay 1000 hawmi.

 
File:Sri Lanka-CIA WFB Map-zh.png-(Juga Srilanka斯里蘭卡地圖)
 
 
File:Sri Lanka Districts.png
Juga Srilanka(斯里蘭卡地圖) Juga pnsnakan sng Srilanka.(斯里蘭卡省分圖) Juga pnsnakan nniqan Srilanka.(斯里蘭卡分區圖)

Ceng-c(政治) smmalu patas

5,444Qtayi: Seyji Srilanka. smmalu patas

Weynso qnlhangan ka soto Srilanka Kngkawas 2015 idas 4 diyax 28, wada muda snbarah keyngpo tu19 ang Srilanka, pnwaya diyax iyax qpahan  soto u 5 kngkawas, malu mn2 lmutuc phyuwan soto.  

Babaw dukuricu ka Srilanka daw ida kiya mtumal kcka Ta Ingkwosyey.  

Sing-ceng-cyu(行政區) smmalu patas

Qmnita: Singcng cyuhwa Srilanka. smmalu patas

Psnakan 9 sng mi 25 singcngcyu ka Srilanka:

Sng

Cyu

Hangan

COK Knhbrawan hiyi sediq Knrbangan dxra Snghuy mi pusu alang mkbrnux Knhbrawan hiyi sediq
Tuiwil sn 1 5,361,185 3,684 Korungpo
Korungpo   11 2,234,289 699 Korungpo   

Mangt Lawiniya

Moratuwa

Kote

642,163

209,787

177,190

115,826

Gamupaha cyu 12 2,066,096 1,387 Gamupaha

Nigambo

9,438

121,933

Kalutara cyu 13 1,060,800 1,598 Kalutara 37,081
Congyangsng 2 2,414,973 5,674 Kandy
Kandy cyu 21 1,272,463 1,940 Kandy 110,049
Matalay cyu 22 442,427 1,993 Matalay 36,352
Nuwara Ayliya cyu      23 700,083 1,741 Nuwara Ayliya 25,049
Tuhunac sng 3 2,277,145 5,444 Gale
Gale cyu 31 990,539 1,652 Gale 90,934
Matara cyu 32 761,236 1,283 Matara 42,756
Hanbantota cyu 33 525,370 2,609 Hambantot 11,213
Tudaya sng 4 2,277,145 5,444 Cyahuna
Cyahuna cyu 41 490,621 1,025 Cyahuna   118,224
Kilinoci cyu 42 127,263 1,279 Kilinoci  
Manaar cyu 43 151,577 1,996 Manaar   
Wauniya cyu 44 149,835 1,967 Wauniya   53,237
Muraytiu cyu 45 121,667 2,617 Muraytiu
Tunarac sng 5 1,415,949 10,472 Baytikolo
Baytikolo cyu 51 486,447 2,854 Baytikkolo 78,480
Anparay cyu 52 589,344 4,415 Ampara   17,965
Tinkomari cyu 53 340,158 2,727 Tinkomali 44,313
Tuiwil daya sng 6 2,157,711 7,888 Kuruneygal
Kuruneygala cyu 61 1,452,369 4,816 Kuruneygal 28,337
Putalamu cyu 62 705,342 3,072 Putalamu 40,967
Tudaya kcka sng 7 1,415,949 10,472 Anuradpura
Anuradpura cyu 71 746,466 7,179 Anuradpura 56,632
Polonnaruwa cyu 72 359,197 3,293 Polonnaruw
Uwa sng 8 1,170,728 8,500 Badula         
Badula cyu 81 774,555 2,861 Badula          40,920
Monaragala cyu 82 396,173 5,639 Monaragala
Sabaragamuwa sng 9 1,787,938 4,968 Ratnapura
Ratnapura cyu 91 1,008,164 3,275 Ratnapura 46,309
Kegale cyu 92 779,774 1,693 Kegale 17,430

Cing-ci(經濟)               smmalu patas

Qmnita: Keyjay Srilanka. smmalu patas

Pusu bay stmanan nngalan keyjay Srilanka ka cuko btunux mqliyang mi pnhuma pnwalang, pusu bay cuko phmanan pnwalang u mray so payay, syangcyaw, hiyi beyhing sbiki, kahuy mi knou bay nniqan mtilux rrmirihkeyjay ppnwalang; kiya mi qnlhangan dha pusu bay cuko pnwalang ka Silan tanah ociya, Srilanka u knkana qnlangan tu3 knbeyhing pnyahan ociya qnlhangan uri, so kiya kcka qnlhangan u dndulan bay quri hnranan ociya. Quri so ssdhmaun rmiwaw nniqan dha pa mndungus balay uri, binaw kndadax kngkawas 2004 ucilung India beyhing runu cida wada danan mapa mneyras qsiya ucilung ka Srilanka, babaw na hiya daw wada knbeyhing bay snliqan niya kana ka mkngahu ucilung, qqpahan ssdhmaun rmiwaw u wada dndulan mlih uri da.    

 
File:Petah2.jpg
 
Pnsliyan Pahung Tora Ucilung Tora butayi mriq asu cyeynwey wawi  ting, mcbu mnuda Muraytiwu tudaya ucilung na asu mhaqun qqiya Srilanka.  
Patas bntasan:Wtccolombo.jpg
 
Sotu sngyeycyu(首都商業區) Srilanka mawyi knbeyhing sapah(斯里蘭卡貿易大樓) Kngkawas 2004 ucilung India beyhing runu cida wada danan mapa mneyras qsiya ucilung ka Srilanka. (2004年印度洋大地震產生的海嘯巨浪襲向斯里蘭卡)

           

Knhbrawan hiyi sediq mi snlhayan(人口及宗教) smmalu patas

Qmnita: Knhbrawan hiyi sediq Srilanka mi snlhayan srilanka.  

Spuda snpuwan kngkawas 1981, knhbrawan hiyi sediq Srilanka pa ya bay 14,850,001 hiyi, pndkanan knpinghwan km u niqan 226.3 hiyi sediq, pusu bay minjoku u knkana Sngkaro joku u ya bay 73.8%, Tanmiar joku ka 18% (Kcka u tnhdilan sediq India ka 5.1%) mi sediq Moar ka 8.3%. 77% ka mnsinjya Sangcwobu Bu kyo, 15% ka mnsinjya India kyo, 7.5% ka mnsinjya Musrim mi Kuriscyang.    

Bu kyo India kyo Isram kyo Kiristo kyo
 
File:Sri Lanka Buddhism.svg
 
File:Sri Lanka Hinduism.svg
 
File:Sri Lanka Islam.svg
 
File:Sri Lanka Christians.svg
Pusu snlhayan snhiyan. Rncuhan ipang jiyi na paseynto u snpeyyah kngkawas 2010 jnko puca; rncuhan jiyi mridil paseynto u snpeyyah kngkawas 1981 jnko puca, duma nniqan niyi pa mniq babaw kngkawas 1981 daw wada thdil kana ka sediq mi uka brahan pndungus bay smpu.   
Sngkaro joku      Sediq Tnpusu Tanmiar    Sediq Moar Srilanka Sediq tnhdilan India Tanmiar     
 
File:Sri Lanka Sinhalese.svg
 
File:Sri Lanka Native Tamil.svg
 
File:Sri Lanka Moor.svg
 
File:Sri Lanka Indian Tamil.svg
Pusu balay pnspuwan minjoku Srilanka.  Pnyahan paseynto u snpeyyah kngkawas 2010

Uxay daw kngkawas 1981 (mridil jiyi) jnko puca.         

Wun-hwa(文化) smmalu patas

 
File:Buda de Avukana - 01.jpg-(Tu5 th cida teykung hniwan Bu.   5世紀時的佛像)
 
File:Sigiriya.jpg-(Siciriyey hnniti jaysang qnlangan.   錫吉里耶世界遺產)
 
File:Nelum Pokuna (Lotus Pond) Mahinda Rajapaksa Theatre.JPG-(Langu phpah ryeyn Masinta Racyapaksa cyuweyn. 蓮花池馬欣達·拉賈帕克薩劇院)
 
File:Sri Lanka - 029 - Kandy Temple of the Tooth.jpg-(Kandy康提)

Hniti jaysang qnlangan: smmalu patas

·       Anuradpura sngcng.

·       Gale alang cbiyaw mi qnalang pawrey niya.

·       Tanbura king byo.

·       Sngcng Kandy.

·       Alang cbiyaw Polonnaruwa.

·       Alang cbiyaw Siciriyey.

Pnyahan pnatas(參考資料) smmalu patas